ماه زيبا

بنامش در پناهش

 

شبها بيصدا و آرام از سويي به سوي ديگر آسمان ميغلطد

گاه از ميان ابرها سر بيرون مي آورد

و تابلويي از جادويي ترين صحنه ها در آسمان نقش ميبندد

و گاه در ميان مخمل سياه شب ميدرخشد چونان الماسي دردل تاريكي

چهره درخشانش روشنايي بخش شبهاي اهل زمين است

و حضورش مايه به غليان در آمدن احساسات لطيف شاعران

 و نويسندگان در طي ساليان سال بوده،

 

زلف شب پُر ستاره گردیده

گوهر زُهره اش تماشایی

در میان ستاره های شبم

ماه زیبا چرا نمی‌آیی؟

 

 

و مايه عبرت چشمهاي خردمندان و متفكران

كه در ماه نگريستند و قدرت بيهمتاي خدا را ديدند

كه نهايت قدرت با نهايت زيبايي در هم آميخته بود

و برايشان آنجا در دل آسمان هرشامگاه خودنمايي ميكرد.

 

ماه آنقدر مهم و با ارزش است كه

 خداوند بدان قسم ياد ميكند:

 

"والقمر اذا تلاها"

قسم به ماه آنهنگام كه ميتابد

سوره مباركه شمس آيه 2

 

خدايا !چشمهاي ما را بينا و ذهنهاي ما را توانا

براي ديدن حقيقت بگردان و برايمان بياموز خوب ديدن را

تا در هر آنچه آسان و ساده پيش روي ما گذارده اي

با ديده عبرت بنگريم و حكمت تو را كه در لابه لاي پديده ها

و درون صورت ظاهري آنها نهان كرده اي دريابيم.

 

****************

 

باد سرگشته در آفاق شب تيره چو ماه

هر كه از دايره مهر تو بيرون افتاد

ماه،جزر و مد و زندگي

بنامش در پناهش

 

گفتيم ماه دو تا فايده بزرگ و مهم داره

البته به اين دو تا فايده منحصر نميشه

و تاثيرات زيادي براي زندگي و تداوم زندگي داره

ولي تقريبا اين دوتا شاخص تر از بقيه هستن

 

يكيش كه قبلا ذكر شد،

 و اون تقويم طبيعي بود كه براي همه مردم قابل تشخيص بود

نفع دوم و مهم ماه تاثيري هستش كه

 روي آب درياها و اقيانوسها ميزاره

و به عبارتي باعث جزرو مد ميشه

 

 

جزر ومد هم به نوبه خود باعث دو اتفاق مهم ميشه:

يكي اينكه ماه اگر در حركتش به دور زمين

اين جزر ومد ها رو بوجود نمي آورد

و آب درياها و اقيانوسهارا جابه جا نميكرد

 موجودات زنده و ماهيها شانس زندگي را از دست ميدادند

به اين ترتيب كه همه ما ميدونيم آب اگر مدتي ثابت بمونه

 به مرداب تبديل ميشه

و حجم عظيم آب اقيانوسها بدون نيروي گرانش ماه

تبديل به گنداب ميشدند.

 

و ديگري اينكه جزر ومد باعث آبياري حجم وسيعي از مزارع

و نخلستانهاي اطراف درياها و اقيانوسها ميشه

به اين ترتيب كه آب شيرين رودخانه وقتي وارد درياها ميشه

مدتي طول ميكشه با آب شور مخلوط بشن

كه در طول اين مدت 

 ماه آب درياها رو به طرف خودش ميكشه و

در ساحل آب به طرف عقب ميره و وقتي مد شروع ميشه

آب شيرين كناره اقيانوسها وارد نخلستانها و مزارع اطراف ميشه

و آنها رو از آب شيرين سيراب ميكنه

در هر شبانه روز دوبار اين عمليّات آبرسانى انجام ميشه،

و نخلها كاملا سيراب مى شن.

 

راستى چه كسى باور مى كند كه

يك كره آسمانى كار هزاران هزار باغبان ورزيده

و تلمبه هاى آبى قوى را انجام دهد؟

 

بدرستي كه هيچ چيز از دايره قدرت الهي بيرون نيست

و همه آسمانها و زمين گوش بفرمان اويند

و در ارتباطي تنگاتنگ دست در دست هم

همت گماشته اند براي خدمت رساني به بندگان خدا

تا شايد ما انسانها لحظه اي به فكر فرو برويم

 و در اعجاب اندازه ها،فاصله ها،حجمها و جرمها و...

كه متناسب و دقيق گرد آمده و سنجيده شده اند،

 انديشه كنيم.

الله اكبر از اينهمه شگفتي كه هيچ چيز بيهوده نيست

و هيچ چيز از قدرت خدا خارج نيست.

جهت يابي با ماه

 

بنامش در پناهش

 

گاهي وقتها پيدا كردن موقعيتي كه در آن قرار داريم

 خيلي مهم هستش

اينكه جهات رو تشخيص بديم براي انجام بعضي از كارها

مثل به جا آوردن فريضه نماز

يا در جاهايي كه امكان استفاده از

ساير وسائل جهت يابي نباشه ماه ميتونه

كمك بزرگ و معمولا در دسترسي در طول شب باشه

اگر دقت كرده باشيد

در روزهاي اول ماه قمري قسمت قوسي شكل

و محدب هلال ماه به سمت راست

يعني به طرف مشرق هستش

و وقتي ماه بصورت بدر كامل در اومد،

 شروع به كاستن ميكنه

و قسمت محدب و قوسي شكلش به طرف غرب ميشه.

و وقتي غرب و شرق مشخص شد

شمال و جنوب هم مشخص ميشن

و ميشه قبله رو هم تشخيص داد.

 

 

 

اين امكان براي ما هست 

و اين جهت يابي امكان پذير هست چون

نظم و ترتيب موجود در عالم چنان دقيق هستش كه

در هماهنگي زمين و ماه و خورشيد

و موقعيت و فاصله شون با همديگر

در طي ساليان سال تغييري رخ نداده يا

حداقل تغيير محسوس و قابل تاثيري نبوده

كه ميتونيم اينچنين با توجه به موقعيت اين اجرام در فضا

و نورهايي كه از جهات مختلف

توسط پرتوهاي خورشيد به ماه تابانده ميشه،

موقعيت خودمون رو در روي كره زمين تشخيص بديم

و راه رو پيد اكنيم.

و چه راست گفت خداي سبحان كه:

"الشمس و القمر بحسبان"

سوره مباركه الرحمن ايه 5

ماه و تقويم طبيعي براي اهل زمين

بنامش در پناهش

 

ماه اين نزديك ترين همسايه نوراني زمين

علاوه بر نورافشاني در دل شبهاي تاريك

دوتا فايده مهم براي اهل كره خاكي ما داره.

اولين استفاده موثر و عمومي از ماه براي دانستن

شروع و پايان گذشت 30 روز يا يك ماه زمان براي ماست.

 

حركت منظّم ماه بر گِرد زمين،

يك تقويم طبيعى براى همه مردم عالم مهيّا كرده است;

تقويمى كه عالم و جاهل، بى سواد و باسواد،

بزرگ و كوچك، زن و مرد، سياه و سفيد،

با هر زبان و قوميّت و دين و مذهبى

به راحتى مى توانند از آن بهره گيرند.

خداوند متعال در آيه 189 سوره بقره،

به اين موهبت بزرگ اشاره كرده است:

 

"يَسْأَلُونَكَ عَنْ الاَْهِلَّةِ قُلْ هِىَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ"

درباره «هلالهاى ماه» از تو سؤال مى كنند،

بگو: آنها بيان اوقات (و تقويم طبيعى)

براى (نظام زندگى) مردم و (تعيين وقت) حج است.

 

در حالى كه تقويم شمسى چنين نيست،

و جز افراد كمى كه آشنا به علم نجوم هستند،

از آن سر در نمى آورند.

بايد منجّمين خورشيد را رصد كنند،

و در تقويمها بنويسند،

تا مردم ابتدا و انتهاى ماههاى شمسى را تشخيص دهند.

امّا تشخيص ابتدا و انتهاى ماههاى قمرى

به سهولت و آسانى براى همگان ممكن است.

خداوند بزرگ براى نظم بخشيدن به زندگى انسانها

اين تقويم طبيعى را در اختيار آنها نهاده است.

 

همه مردم ميتوانند با طلوع ماه پي ببرند كه

 ماه قبلي به پايان رسيده است

و با كامل شدن ماه ميتوان فهميد كه چهاردهم ماه است

و حتي ميتوان با استفاده از هلالهاي ماه

به جهات غرب و شرق و در نهايت شمال و جنوب زمين هم پي برد

كه در شرايط خاصي اين جهت يابي بسيار حائز اهميت است.

 

در اين مورد مطالبي عنوان خواهد شد اگر عمري باشد.

اي مخلوق فرمانبردار!

بنامش در پناهش

 

نزديك ترين همسايه فضايي ما كره تابان ماه است كه

شبها تاريكي آسمان را با پرتوهاي نورانيش ميشكافد

و همه جا را يك روشنايي ملايم هديه ميبخشد.

 

آيا تا كنون انديشيده ايم اين دايره نوراني كه

هلالهايش گاه به سمت مشرق است و گاه به سمت مغرب

چه تاثير به سزايي در زندگي ما اهل زمين دارد؟

روشنايي اين چراغ شبانگاه نه چنان تيز و تند است كه

مانع آرامش شباهنگام موجودات روي زمين شود

و نه چنان كم نور است كه

هيچ نقشي در روشن نمودن آسمان شب ايفا نكند.

 

 

اما سجاد عليه السلام چه زيبا هنگامي كه

چشمان مباركش به ماه مي افتاد مي فرمودند:

 

"اَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطيعُ، الدّائِبُ السَّريعُ،

الْمُتَرَدِّدُ فى مَنازِلِ التَّقْديرِ، الْمُتَصَرِّفُ فى فَلَكِ التَّدْبيرِ.

آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِكَ الظُّلَمَ، وَ اَوْضَحَ بِكَ الْبُهَمَ،

وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آياتِ مُلْكِهِ،

وَ عَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ، فَحَدَّ بِكَ الزَّمانَ،

وَ امْتَهَنَكَ بِالْكَمالِ وَ النُّقْصانِ،

وَ الطُّلُوعِ وَ الاُْفُولِ وَ الاِْنارَةِ وَ الْكُسُوفِ،

فى كُلِّ ذلِكَ اَنْتَ لَهُ مُطيعٌ، وَ اِلى اِرادَتِهِ سَريعٌ.

سُبْحانَهُ ما اَعْجَبَ ما دَبَّرَ فى اَمْرِكَ،

وَ اَلْطَفَ ما صَنَعَ فى شَأْنِكَ،

جَعَلَكَ مِفْتاحَ شَهْرِ حادِث لاَِمْر حادِث...;

 

اى مخلوق فرمانبردار پيوسته (در حركت) و شتابان،

و رفت و آمد كننده در منزلهاى معيّن

و گردش كننده در مدار تدبير،

ايمان دارم به آن خدايى كه تاريكيها را به

تو روشن كرده،

و راههاى ناپيدا و مبهم را به تو آشكار نموده،

و تو را نشانه اى از نشانه هاى فرمانرواييش،

و علامتى از علامات سلطنتش قرار داده،

و زمان را به تو محدود ساخت،

و تو را واداشت به كمال و نقصان و طلوع و غروب

و پرتوافكنى و گرفتن،

و در تمام آنها تو در تحت فرمان او فرمانبردارى،

و بسوى اراده اش شتابان.

منزّه است خدا كه چه شگفت انگيز تدبيرى در امر تو بكار برد،

و چه دقيق است صنعتى كه در كار تو انجام داده،

تو را كليد ماه نو قرار داده براى كارى نو"

 

مفاتيح نوين، ص 569