بنامش در پناهش
اهمیت نقش بادها در بارش باران در قران
در طی آیاتی چند بیان شده است.
وَالْمُرْسَلاَتِ عُرْفاً; قسم به بادهايى كه پى در پى
و پشت سر هم فرستاده مى شود
"عرف" در لغت عرب به «يال اسب» گفته مى شود.
و از آنجا كه يال اسب از موهاى پشت سر هم تشكيل شده،
و عرب به هر چيزى كه پشت سر هم و پى در پى باشد عرف مى گويد،
لذا از يال اسب، به عرف تعبير كرده است.
و اينكه مى گويند «عرف مردم» چنين است،
بخاطر آن است كه مردم يكى پس از ديگرى،
و پى در پى كارى را انجام داده اند،
و بصورت يك عرف درآمده است.
بنابراين «مرسلات عرفاً»
بادهاى پى در پى و پشت سر هم است.
فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفاً; عرب باد معمولى و عادى را «ريح»،
و تندباد را «عاصف» مى نامد.
بادهاى معمولى عادى كه پشت سر هم و پى در پى میوزد،
به تدريج تبديل به تندباد و عاصف شده،
و ابرهاى پراكنده آسمان را در كنار هم مى چيند.
وَالنَّاشِرَاتِ نَشْراً; پس از آنكه بادها تبديل به تندباد شد،
و تندباد ابرهاى پراكنده را گردهم جمع آورد،
ابرها را به مناطق محتاج آب حركت مى دهد،
و ابرها در آن مناطق به فرمان خدا باران نازل مى كنند.
فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاً; پس از اينكه باران به اندازه كافى باريد
و زمينهاى مورد نظر سيراب شد،
بادها مرحله بعدى مأموريّت خويش را كه پراكنده كردن ابرها
و جلوگيرى از ادامه نزول باران است، انجام مى دهند،
چون اگر اين كار انجام نشود،
و پس از آنكه زمين ها سيراب شد
ابرها همچنان به بارش ادامه دهند،
نتيجه اى جز سيلاب و ويرانى نخواهد داشت.
بدين جهت بادها ابرهاى به هم پيوسته را از هم جدا نموده،
و بدينوسيله بارش باران قطع مى شود
فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْراً; بادها با انجام اين عمليّات آبرسانى گسترده،
در مراحل مختلف پيام عظمت و قدرت و رحمت خداوند
را به مردم مى رسانند.
عُذْراً أَوْ نُذْراً; پيام بادها براى كافران و عنودان و لجوجان،
كه عليرغم مشاهده عظمت و قدرت و رحمت پروردگار،
سر تسليم فرود نياورده اند،
نوعى اتمام حجّت بر آنهاست.
و نسبت به افراد با ايمان،
موجب بيدارى، هوشيارى و انذار و آگاهى است
مرسلات ایات یک الی پنج
نقش پدیده ای بنام باد آنقدر برای نسل بشر
حیاتی و ضروریست
که خداوند در ایات 1الی4 سوره مبارکه ذاریات
به انها قسم میخورد.
"والذاریات ذروا"
سوگند به بادهايى كه (ابرها را) به حركت در مى آورند،
"فالحاملات وقرا"
سوگند به آن ابرها كه بار سنگينى (از باران را) با خود حمل مى كنند،
"فالجاریات یسرا"
و سوگند به كشتيهايى كه به آسانى به حركت در مى آيند،
"فالمقسمات امرا"
و سوگند به فرشتگانى كه كارها را تقسيم مى كنند،
الف) تفسيرى از حضرت على(عليه السلام))
ابن كوّاء از منافقين لجوج و عنودى است كه
خود را در صف پيروان حضرت على(عليه السلام) داده بود،
و به اشكال مختلف براى آن حضرت مزاحمت ايجاد مى كرد.
روزى حضرت امير(عليه السلام) مشغول سخنرانى بود.
ابن كوّاء خطاب به حضرت عرض كرد:
آيات اوّليه سوره ذاريات و سوگندهاى آن
براى ما حل نشده است.
لطفاً تفسير آن را بيان فرماييد
حضرت فرمودند: منظور از «ذاريات» بادهايى است كه
حركت مى كند،
و ابرها را در آسمان مى گستراند،
و هر قطعه ابرى را به جايى مى برد كه
مأمور باريدن در آنجاست.
يا بادهايى كه دانه هاى گياهان را
به نقاط مختلف زمين مى برد تا در آنجا برويد
و امّا «حاملات» ابرهايى هستند
كه هزاران تن آب را حمل مى كنند.
ب) سوگند به باران
طبق تفسير دوم تمام قسمها مربوط به نزول باران است.
توجّه كنيد
"ذاريات" بادهايى است كه ابرها را حركت داده
آنها را به محلّ مأموريّت، يعنى نزول باران مى برد
منظور از «حاملات» ابرهاى باران زاست
كه خود تفكّر برانگيز و منشأ بركاتى است
و اما «جاريات» نهرها و جويبارهايى است كه
بوسيله نزول باران براحتى جارى شده،
و سرزمينهاى خشك را سيراب مى كند
و «مقسمات» بارانهايى است كه
هر يك مأمور سيراب كردن منطقه اى هستند; يكى
جنگلها را سيراب مى كند،
ديگرى بر دشتها مى بارد،
سومى بر كوهها و درياها نازل مى شود،
چهارمى زراعتها را پوشش مى دهد،
و پنجمى مراتع را از تشنگى نجات مى بخشد.
منبع:سوگندهای پربار قران(ایت الله مکارم)
تالیف:ابوالقاسم علیان نژادی